به نقل از «قدس آنلاین»

مهندس، واژه ای با قدمت۱۷۰ ساله/ جستجوی واژه مهندس در اسناد تاریخی آستان قدس

تاریخ انتشار: ۵ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۱۲۰۵۳

خواجه نصیرالدین طوسی شاعر، فیلسوف، متکلم، فقیه، دانشمند، ریاضی دان و منجم ایرانی سده هفتم است. به افتخار روز تولد این دانشمند بزرگ، پنجم اسفند به عنوان روز مهندس نام گذاری شده است.

این روز فرصتی است تا با کنکاش در اسناد تاریخی موجود در آرشیو مرکز اسناد آستان قدس رضوی، با تاریخ استفاده از واژه مهندس آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استفاده از واژه مهندس ازقرن ۱۶ میلادی

عبارت مهندس برگرفته از کلمه هندسه که معرب واژه فارسی اندازه است که مفاهیمی از جمله مهندس اندازه گیرنده، غیاث کننده، تقدیرکننده، محاسب، شماردار را شامل می شود.

در گذشته، مهندس به کسی گفته می‌شد که ماشین‌های نظامی را می‌راند. مفهوم مهندس غیر نظامی در قرن شانزدهم در هلند پدید آمد و به سازندگان پل‌ها وجاده‌ها نسبت داده می‌شد، سپس مفهوم مهندس در انگلیس و دیگر کشورها هم ظاهر شد.

امروزه مهندس به کسی اطلاق می‌شود که با در نظر گرفتن قوانین و استفاده بجا از آن‌ها و ترکیب مؤثر برخی از آن‌ها قادر خواهد بود نیازهای اجرای نسل بشر را با کیفیت مناسب و در کمترین زمان و با بالاترین بازده برطرف سازد.

کابرد واژه مهندس در ایران

خانم محبوب، رئیس اداره اسناد آستان قدس رضوی اصطلاح مهندس را دارای قدمتی دیرینه به لحاظ معنایی در زبان فارسی و تاریخ ایران عنوان می کند.

وی، به اسناد و نامه های شاهان قاجار اشاره دارد که به اصطلاح مهندس اشاره داشته است.

وی می افزاید: در مرکز اسناد آستان قدس رضوی نیز ۳۰ سند فرمان وجود دارد که در آن واژه مهندس بکار برده شده است.

وی در این خصوص به سندی که مربوط به سال ۱۲۷۲ قمری اشاره دارد که در رابطه با «حکم شاهزاده طهماسب میرزا به باقرخان ضابط گله دار درخصوص همکاری و مساعدت با میرزا محمدعلی مهندس در انجام امور محوله» است و مضمون آن همکاری فرد به نام باقرخان با میرزا محمد علی است که گویا بعلت داشتن تحصیلات عالیه لقب مهندس به اسم ایشان اضافه شده است.

به نظر می رسد که واژه مهندس از قدیم الایام به کسی اطلاق می شده که در حوزه کاری خود از همه عالم تر و خبره بوده و کارهای مهم و اصلی را به او واگذار می کردند.

محبوب از مرکز اسناد آستان قدس رضوی به عنوان یکی از غنی ترین و نفیس ترین مراکز اسنادی کشور یاد کرد و گفت: گردآوری، طبقه بندی، ارزشیابی، نگه‌داری، نمایه‌سازی، فهرست‌نویسی و ارائه‌ی خدمات به محققان، اطلاع‌رسانی و انجام فعالیت‌های پژوهشی با استفاده از اسناد موجود، حفظ تاریخ شفاهی و آداب‌ و رسوم از طریق مصاحبه، ماندگاری اماکن تاریخی با تهیه فیلم و عکس و نگه‌داری آن، را از وظایف این مرکز بر شمرد و از علاقه مندان به فعالیتهای پژوهشی دعوت کرد تا با حضور در این مجموعه، داشته های پژوهشی خود را غنی تر کنند.

منبع: آستان نیوز

انتهای پیام/

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: مهندس مرکز اسناد آستان قدس رضوی اسناد تاریخی خانم محبوب اسناد آستان قدس رضوی واژه مهندس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۱۲۰۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هفدهمین دوره میرمیران و روز معمار

مراسم هفدهمین دوره جایزه معماری میرمیران و بزرگداشت علی اصغر لطیفی، پدر قلم ایران، در تاریخ چهارشنبه پنجم اردیبهشت 1403 با حضور اساتید برجسته معماری و شهرسازی ایران، همچنین دست‌اندرکاران این حوزه و حامیان بنیاد معماری میرمیران، در سالن شهناز خانه هنرمندان برگزار شد. موضوع مورد بررسی در این دوره، بازآفرینی مفهوم حیاط در طراحی واحدهای مسکونی آپارتمانی بود.

مراسم با سخنرانی دبیر شورای عالی خانه هنرمندان و خیر مقدم ایشان به میهمانان آغاز شد. سپس پیام وزیر راه و شهرسازی توسط مجری مراسم اعلام شد. در ادامه، صاحب نظران، اساتید و بنیان‌گذاران بنیاد معماری میرمیران به مناسبت روز معمار، یادمان و موضوع مسابقه به ایران سخنرانی پرداختند.

کلام زنده یاد مهندس سید هادی میرمیران:

“جریان نوین معماری ،ایران که من به آن تعلق دارم تلاش دارد نوعی معماری بیافریند که معماری گذشته این سرزمین کهن را تداوم و تکامل بخشیده بتواند جایگاه خاصی در معماری جهان را به خود اختصاص دهد.”

قسمتی از برنامه هفدهمین دوره جایزه میرمیران به بزرگداشت پدر قلم ایران جناب آقای اصغر لطیفی اختصاص یافت که مجری برنامه اینگونه بیان نمودند:

یه اتفاق و یه ارتباطی بین سید هادی میرمیران مرحوم و آقای لطیفی وجود داشت به این صورت بود که من از پسر و نوه ایشان شنیدم که آقای میرمیران خیلی علاقه مند بودن هرهفته و این تکرارمیشده . هر هفته میرفتند در فروشگاه لطیفی و حدود 40 دقیقه با آقای لطیفی صحبت میکردند در مورد قلم.

ببینید چه عشقی آقای میرمیران به قلم داشته و آقای لطیفی اساسا به معماری و این نقطه اشتراکی بود که در اون فروشگاه این دو نفر را جمع میکرد."

بعد از صحبت های مجری کلیپی از عکس های قدیم جناب آقای اصغر لطیفی پخش گردید و سپس صحبت های استاد علی دهباشی درباره رابطه سید هادی میرمیران و آقای اصغر لطیفی پخش شد.

استاد علی دهباشی:

"یک روز ایستاده بودم ( داخل فروشگاه لطیفی ) دیدم دونفر با ویلچر آوردن اول نشناختم بعد فهمیدم که مهندس میرمیران هستن. مهندس میرمیران را اونهایی که اهل معماری باشند میشناسند یکی از کارهاش ساختمان کتاب خانه ملی ایران هست. میومد و اینها عاشقانه در رابطه با قلم با هم حرف میزدند. من همینجور تماشا میکردم صحبت اینهارو و بسیار بسیار نویسندگان و هنرمندان و رابطه یک کاسب با کاری که میکرد...."

بیوگرافی پدر قلم ایران :

علی اصغر لطیفی معروف به پدر قلم ایران در بیستمین روز دومین ماه زمستان هزار و سیصد و نوزده در شهر دماوند و در دامنه ی ابر کوه تاریخ ساز ایران پا به عرصه وجود گذاشت. او در خانواده ای به دنیا آمد که شغل پدر و پدربزرگ او معلم مکتب خانه و آموزگار بود و کودکی او در محیط مکتب خانه در شهر دماوند سپری شد به همین دلیل وی علاقه زیادی به قلم و نوشت افزار پیدا کرد. از سنین پایین به فعالیت کاری و کمک به خانواده می پرداخت و تا قبل از خدمت سربازی در شهر دماوند بود و خدمت سربازی خود را در شهر تهران و دانشکده افسری سپری نمود و بعد از خدمت سربازی خود در سال 1339 با توجه به علاقه قبلی به نوشت افزار در یک مغازه قلم فروشی که قلم های مشهور جهان را بفروش می رساند مشغول به کار شد در آنجا علاقه زیادی به تعمیرات قلم و طرز استفاده صحیح خودنویس و راهنمایی مشتریان و خریداران قلم پرداخت .

اسامی هیئت داوران این مسابقه بر اساس حروف الفبا بدین شرح می باشد:

آقای مهندس هوشنگ امیراردلان

آقای مهندس امیرپویا اصغری

خانم مهندس فریار جواهریان

آقای ابراهیم حقیقی

آقای مهندس سامان سیار

آقای مهندس فرشاد فرهی

آقای مهندس سید علیرضا قهاری

خانم مهندس بهارک کشانی

آقای پروفسور محمود گلابچی

آقای صادق میری

آقای مهندس حمید میرمیران

مراسم با اهدای جوایز توسط هیئت داوران به منتخبین و برندگان برترین آثار طرح و متن مسابقه به پایان رسید.